«Η ευρωπαϊκή προστασία είναι πραγματικότητα. Αυτός ο
μηχανισμός αποτελεί ουσιαστικό βήμα εναντίον των απειλών που αντιμετωπίζουν οι
βιομηχανίες μας, οι τεχνολογίες μας τα στρατηγικά μας συμφέροντα. Πετύχαμε να
τον θέσουμε σε εφαρμογή σε σύντομο χρονικό διάστημα, παρά την ευαισθησία του
θέματος, κάποιες αντιδράσεις και πίεση άνευ προηγουμένου. Η Ευρώπη παίρνει τον
έλεγχο του πεπρωμένου της, παραμένοντας ανοιχτή σε επενδύσεις» δήλωσε ο ευρωβουλευτής
κ. Franck Proust (ΕΛΚ, Γαλλία), εισηγητής και υπεύθυνος για τα νέα μέτρα στο Ευρωπαϊκό
Κοινοβούλιο (ΕΚ).
Το ΕΚ συμφώνησε στη δημιουργία ενός εργαλείου σε επίπεδο Ένωσης για τον έλεγχο
των άμεσων ξένων επενδύσεων για λόγους ασφαλείας τομέων στρατηγικής σημασίας, σε
ψηφοφορία την Πέμπτης 14 Φεβρουαρίου 2019.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) παραμένει ανοιχτή σε επενδυτές, όμως οι εισερχόμενες
άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΜΕ) θα πρέπει να ελέγχονται για να διασφαλιστεί ότι
δε θα θέσουν σε κίνδυνο τα στρατηγικά συμφέροντα της ΕΕ. Τα νέα μέτρα ελέγχου,
που είχαν ανεπίσημα συμφωνηθεί σε επίπεδο διαπραγματευτών του ΕΚ και υπουργών της
ΕΕ, υιοθετήθηκαν με 500 ψήφους υπέρ, 49 κατά και 56 αποχές. Με αυτή την
ψηφοφορία δημιουργείται το πρώτο σύστημα σε επίπεδο Ένωσης που στηρίζει τους
ελέγχους από τα κράτη μέλη των ΑΜΕ που ενέχουν κινδύνους για την ασφάλεια και
τη δημόσια τάξη.
Προστασία στρατηγικών τομέων
Οι νέοι κανόνες προστατεύουν κρίσιμες υποδομές και τομείς όπως η ενέργεια,
οι μεταφορές, οι επικοινωνίες, τα δεδομένα, το διάστημα και τα
χρηματοοικονομικά.
Καλύπτονται επίσης τεχνολογίες όπως οι ημιαγωγοί, η τεχνητή νοημοσύνη και η
ρομποτική. Οι διαπραγματευτές του ΕΚ προσέθεσαν τομείς όπως η υδροδότηση, η
υγεία, η άμυνα, τα ΜΜΕ, η βιοτεχνολογία και η ασφάλεια τροφίμων.
Καλύτερη συνεργασία, μεγαλύτερη επιτήρηση
Οι ευρωβουλευτές ενίσχυσαν το μηχανισμό συνεργασίας, ο οποίος πλέον
περιλαμβάνει την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών, τα οποία με τη
σειρά τους μπορούν να στέλνουν σχόλια για ΑΜΕ που στοχεύουν άλλα κράτη μέλη. Η
Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να ζητά πληροφορίες και να γνωμοδοτεί όπου υπάρχουν
προγραμματισμένες σχετικές επενδύσεις, αλλά η τελική απόφαση παραμένει στη
δικαιοδοσία του εκάστοτε κράτους.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένεται να στηρίξει επίσημα
τη συμφωνία στις 5 Μαρτίου. Οι νέοι κανόνες θα τεθούν σε ισχύ 18 μήνες μετά τη
δημοσίευσή τους στην Επίσημη Εφημερίδα.
Προς το παρόν μόνο 14 χώρες της ΕΕ (Αυστρία, Δανία, Γερμανία, Φινλανδία,
Γαλλία, Λετονία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Ιταλία, Ολλανδία, Πολωνία, Πορτογαλία,
Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο) έχουν μηχανισμούς ελέγχου των ΑΜΕ, οι οποίοι
όμως έχουν σημαντικές διαφορές ως προς τη στόχευση αλλά και το σχεδιασμό τους.
Οι ΑΜΕ έχουν διασυνοριακές επιπτώσεις, οι οποίες πλέον μπορούν να
αντιμετωπιστούν.
Τα τελευταία 20 χρόνια, η σύνθεση και η προέλευση των ΑΜΕ προς χώρες της ΕΕ
έχει μεταβληθεί σημαντικά, καθώς όλο και περισσότερες ΑΜΕ προέρχονται από
αναδυόμενες οικονομίες. Οι επενδύσεις που προέρχονται από την Κίνα είναι έξι
φορές περισσότερες σε σχέση με το παρελθόν, από τη Βραζιλία δέκα και από τη
Ρωσία είναι πάνω από διπλάσιες. Το τελευταίο διάστημα, στοχεύουν τομείς υψηλής
τεχνολογίας, συχνά μέσω κρατικών εταιρειών ή εταιρειών με ισχυρούς
κυβερνητικούς δεσμούς.