Σε ηλικία 98 ετών, πέθανε
ο Νάνος Βαλαωρίτης, ποιητής, συγγραφέας, μεταφραστής, δάσκαλος και ερευνητής. Γεννήθηκε
στη Λωζάνη της Ελβετίας και ήταν δισέγγονος του ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη.
Από την μητέρα του είναι εγγονός του εφοπλιστή και πολιτευτή των Σπετσών Ιωάννη
Λεωνίδα. Σπούδασε νομικά, φιλολογία (αγγλική και γαλλική) στα Πανεπιστήμια των
Αθηνών, Λονδίνου, και Σορβόνης.
Πρωτοδημοσίευσε στα Νέα Γράμματα το 1939. Το 1944 δραπέτευσε απ’ την
γερμανοκρατούμενη Ελλάδα μέσω του Αιγαίου στην Τουρκία, από εκεί στη Μέση
Ανατολή και τελικά στην Αίγυπτο όπου συνάντησε τον Σεφέρη ο οποίος υπηρετούσε
την εξόριστη ελληνική κυβέρνηση ως γραμματέας της ελληνικής πρεσβείας στο
Κάιρο. Το 1944 μετά από προτροπή του Σεφέρη ο Βαλαωρίτης ταξίδεψε στο Λονδίνο
για να βοηθήσει στην ανάπτυξη λογοτεχνικών δεσμών μεταξύ Ελλάδας και Βρετανίας.
Συνάντησε τους Τ.Σ. Έλιοτ, Γ.Χ. Όντεν, Ντύλαν Τόμας και εργάστηκε για τον Λούις
ΜακΝις στο BBC.
Εκτός από τη μελέτη αγγλικής λογοτεχνίας στο πανεπιστήμιο του Λονδίνου, έκανε
και μεταφράσεις (στα αγγλικά) Ελλήνων μοντερνιστών ποιητών, μεταξύ των οποίων
του Ελύτη και του Εμπειρίκου. Το 1947 κυκλοφόρησε την Τιμωρία των Μάγων, την
πρώτη του ποιητική συλλογή, στο Λονδίνο. Από το 1954 μέχρι το 1960 συμμετείχε
στην ομάδα των σουρεαλιστών του Παρισιού. Στο Παρίσι γνώρισε την μελλοντική
(1960) σύζυγό του, την Αμερικανίδα Μαρί Γουίλσον (1922-2017).
Το 1960 επέστρεψε στην Ελλάδα, και ανάμεσα 1963 και 1967 είναι ο εκδότης και
διευθυντής του λογοτεχνικού περιοδικού Πάλι. Όταν η χούντα ήρθε στην εξουσία το
1967, ένωσε πως δεν έχει άλλη επιλογή παρά να αυτοεξοριστεί, έτσι το 1968
ταξίδεψε στις ΗΠΑ όπου και δίδαξε συγκριτική λογοτεχνία και δημιουργικό γράψιμο
στο πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο, μια θέση που κράτησε για 25 χρόνια
Το 1983 βραβεύτηκε με το Α’ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή του Μερικές
γυναίκες (ενώ είχε αρνηθεί ανάλογη βράβευση το 1958. Το 1976 είχε επίσης
αρνηθεί την πρόταση να γίνει αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών). Το
Δεκέμβριο του 2009 του απονεμήθηκε το Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολo
του έργου του. Θεατρικά του έργα έχουν
παιχτεί σε Παρίσι, Σπολέτο, Ώρχους και Αθήνα.
Είχε συνεργαστεί με τα λογοτεχνικά περιοδικά Τετράδιο, Σήμα, Horizon, New
Writing και Daylight.
Ποίηση
Η Τιμωρία των Μάγων,
ιδιωτική έκδοση, Λονδίνο 1947Κεντρική Στοά, ιδιωτική έκδοση 1958Terre de Diamant, ιδιωτική έκδοση 1958, 2010Κάποιος 1963Hired Hieroglyphs, Kayak 1971Diplomatic Relations, Panjandrum 1972Ανώνυμο Ποίημα του Φωτεινού Αηγιάννη, Το καλώδιο, Σαν Φρανσίσκο 1974,
Ίκαρος 1977Εστίες Μικροβίων, Το καλώδιο, Σαν Φρανσίσκο 1977Ο Ήρωας του Τυχαίου, Τραμ, Θεσσαλονίκη 1979Flash Bloom, Wire Press, Σαν Φρανσίσκο 1980Ο Διαμαντένιος Γαληνευτής , Ύψιλον 1981Η Πουπουλένια Εξομολόγηση, Ίκαρος 1982Μερικές Γυναίκες, Θεμέλιο, 1982, Α’ Κρατικό Βραβείο Ποίησης 1983Ποιήματα 1 (1944-1964), Ύψιλον, 1983, 2010Στο Κάτω Κάτω της Γραφής, Νεφέλη 1984Ο Έγχρωμος Στυλογράφος, Δωδώνη 1986Ποιήματα 2 (1965-1974), Ύψιλον 1987, 2010Ανιδεογράμματα, Καστανίωτης 1996Ήλιος, ο δήμιος μιας πράσινης σκέψης, Καστανιώτης 1996Αλληγορική Κασσάνδρα, Καστανιώτης 1998Η κάθοδος των Μ, Ύψιλον 2002Μια αλφάβητος κωφαλάλων, Άγκυρα 2003Άστεγος ο Μέγας, Ύψιλον 2004Το ξανανοιγμένο κουτί της Πανδώρας, Άγκυρα 2006Γραμματοκιβώτιον ανεπίδοτων επιστολών, Ύψιλον 2010Άνθη του θερμοκηπίου, Απόπειρα 2010Χρίσματα, Κοινωνία των (δε)κάτων 2011Ουρανός χρώμα βανίλιας, Άγκυρα, 2011Πικρό καρναβάλι, Ψυχογιός, 2013Στο υποκύανο μάτι του Κύκλωπα, Ψυχογιός 2015
Πεζά
Ο Προδότης του Γραπτού Λόγου, διηγήματα, Ίκαρος 1980Απ’ τα Κόκκαλα Βγαλμένη, μυθιστόρημα, Νεφέλη 1982,1999Μερικές γυναίκες, Θεμέλιο 1982.Ο Θησαυρός του Ξέρξη, μυθιστόρημα, Εστία 1984, Άγκυρα 2008Η Δολοφονία, νουβέλα, Θεμέλιο 1984Ο Ομιλών Πίθηκος ή Παραμυθολογία, Αιγόκερως 1986My Afterlife Guaranteed, διηγήματα, City Lights, Σαν Φρανσίσκο 1990Η Ζωή μου Μετά Θάνατον Εγγυημένη, διηγήματα, Νεφέλη 1995Παραμυθολογία, Νεφέλη 1996Ο Σκύλος του Θεού, Καστανιώτης 1998, 2004Τα Σπασμένα Χέρια της Αφροδίτης της Μήλου, Άγρα 2002Γνωρίζετε την Ελπινίκη; διηγήματα, Ηλέκτρα 2005Μα το Δία, Ηλέκτρα, 2009
Δοκίμια
Ανδρέας Εμπειρικός, Ύψιλον 1989Για μια Θεωρία της Γραφής, Εξάντας 1990Μοντερνισμός, Πρωτοπορία και Πάλι, Καστανιώτης 1997Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, Ένας Ρομαντικός 1998Αλληλογραφία Γ.Σεφέρη – Ν.Βαλαωρίτη 1945-1968 και επιστολές στον Γ.
Κατσίμπαλη, Ύψιλον 2004Για μια θεωρία της γραφής Β’, Ηλέκτρα 2006Ο Όμηρος και το αλφάβητο, Ελληνοαμερικανική Ένωση 2010Ή του ύψους ή του βάθους, Ψυχογιός 2013Για μια θεωρία της γραφής Γ’, Ψυχογιός 2016
ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ
Με μεγάλη θλίψη πληροφορηθήκαμε το θάνατο του ποιητή, πεζογράφου,
δοκιμιογράφου και ιδρυτικού μέλους της Εταιρείας Συγγραφέων, Νάνου Βαλαωρίτη.
Από τις σημαντικότερες μορφές της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας, δισέγγονος
του ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, ο Νάνος Βαλαωρίτης, ο οποίος πέθανε αργά χθες
σε ηλικία 98 ετών, έχει συνδέσει το όνομά του με τις μεγάλες πρωτοπορίες, αλλά
και ορισμένα από τα διασημότερα ονόματα των γραμμάτων του 20ού αιώνα. Σεφέρης,
Μπρετόν, Φερλινγκέττι, Γκίνσμπεργκ, Μπάροουζ, Τ.Σ. Έλιοτ, Γ.Χ Όντεν και Ντύλαν
Τόμας είναι μερικοί μόνο από τους συγγραφείς και ποιητές τους οποίους γνώρισε
και συναναστράφηκε. Συμμετείχε στο κίνημα του υπερρεαλισμού, βούτηξε στη beat
λογοτεχνία αλλά και στη γλωσσοκεντρική και punk ποίηση, χαρακτηρίστηκε αιώνιος
έφηβος και περιπλανήθηκε πάντοτε, με τη ζωή, με τη γραφή του, σε χώρους νέους,
πειραματικούς και περιπετειώδεις.
ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΚΔΟΤΩΝ ΒΙΒΛΙΟΥ
Έφυγε από κοντά μας, πλήρης ημερών, ο μεγάλος ποιητής, συγγραφέας και
δάσκαλος, Νάνος Βαλαωρίτης. Το πλούσιο έργο του αποτελεί μεγάλη παρακαταθήκη
για τα Γράμματα και τον Πολιτισμό μας. Είχαμε την τιμή να τον φιλοξενήσουμε στο
43ο Φεστιβάλ Βιβλίου και στην τηλεοπτική εκπομπή του Συνδέσμου Εκδοτών «Το
Βιβλίο», και να παρουσιάσουμε μέρος του πολυσήμαντου λογοτεχνικού και
εικαστικού έργου του. Θα τον θυμόμαστε πάντα για την αστείρευτη ενεργητικότητα
και δημιουργικότητά του, καθώς και την οξύνοια που τον χαρακτήριζε. Ως ελάχιστος φόρος τιμής, η σημερινή ημέρα του 48ου Φεστιβάλ Βιβλίου θα
είναι αφιερωμένη στη μνήμη του. Παράλληλα, θα υπάρξουν ειδικές εκδηλώσεις για
τον ίδιο και το έργο του.
