Ο Σύλλογος Ελλήνων
Αρχαιολόγων (ΣΕΑ) εκφράζει την ικανοποίησή του για την εξέλιξη της υπόθεσης που
αφορά στην προστασία της αρχαίας Κορώνης και την αποτροπή της διέλευσης της
επαρχιακής οδού Ριζόμυλου – Κορώνης, μιας από τις σημαντικότερες αρχαίες μεσσηνιακές
πόλεις. Πρόκειται για μια περίπτωση που οι υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού (ΥΠΠΟΑ),
τα μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) με την ομόφωνη γνωμοδότηση
αλλά και η Περιφέρεια Πελοποννήσου, συνεργάστηκαν για να προκύψουν αλλαγές στο
σε εξέλιξη τεχνικό έργο οδοποιίας, προκειμένου να προστατευτεί ο σημαντικός
αρχαιολογικός χώρος, χωρίς να ληφθεί υπ’ όψιν το κόστος της τεχνικής λύσης.
Πρόκειται για το έργο που είναι σε εξέλιξη, Επαρχιακή Οδός Ριζόμυλος-Κορώνη,
τμήμα του οποίου (συγκεκριμένα η παράκαμψη του Πεταλιδίου «Τμήμα Γέφυρα Τζάνε –
Έξοδος Καλαμακίου – Β΄ Φάση»), είχε σχεδιαστεί αρχικά το 2003 να διέλθει μέσα
από την περιοχή της ακρόπολης της αρχαίας Κορώνης, χωρίς να ληφθούν υπόψη οι
αντιρρήσεις της τοπικής Εφορείας Αρχαιοτήτων.
Ο ΣΕΑ επισημαίνει ότι «Η αλλαγή σχεδιασμού ενός τεχνικού έργου προς όφελος ενός
αρχαιολογικού χώρου είναι επιταγή του Αρχαιολογικού Νόμου, σε εκτέλεση του
άρθρου 24 του Συντάγματος. Είναι ευθύνη της πολιτείας να βρεθούν οι αναγκαίοι
πόροι για να αντιμετωπιστεί το κόστος του έργου. Στη συγκεκριμένη γνωμοδότηση,
τα μέλη του ΚΑΣ ορθώς γνωμοδότησαν με βάση την βέλτιστη προστασία του
αρχαιολογικού χώρου και δεν υπεισήλθαν σε ερωτήματα σχετικά με το κόστος του
τεχνικού έργου. Θα ευχόμασταν την ίδια αντιμετώπιση να είχαν επιφυλάξει τα μέλη
του ΚΑΣ και για τις αρχαιότητες του Σταθμού Βενιζέλου στο Μετρό Θεσσαλονίκης,
όπου υπήρχε επίσης τεχνική λύση συνύπαρξης αρχαιοτήτων και τεχνικού έργου, από
την οποία δυστυχώς υπαναχώρησαν. Ευχόμαστε στο εξής μεγάλοι και μικροί
αρχαιολογικοί χώροι που βρίσκονται στο πλαίσιο τεχνικών έργων, να τυγχάνουν της
ίδιας αντιμετώπισης με αυτήν που είχε η αρχαία Κορώνη Μεσσηνίας, προς όφελος
του πολιτιστικού περιβάλλοντος και της διαφύλαξης της πολιτιστικής κληρονομιάς
για όλους τους πολίτες.»
Η αρχαία Κορώνη ιδρύθηκε και οικίστηκε από τους Βοιωτούς λίγο μετά την ίδρυση
της αρχαίας Μεσσήνης το 369 π.Χ. Στα ρωμαϊκά χρόνια εξελίχθηκε σε ένα σπουδαίο
λιμάνι που εξυπηρετούσε τη Μεσσήνη, γνωστό και ως «λιμένας των Αχαιών». Η
αρχαία πόλη τοποθετείται στα δυτικά του οικισμού του Πεταλιδίου Μεσσηνίας στον
λόφο «Κάστρο», όπου τις προηγούμενες δεκαετίες είχαν εντοπισθεί λείψανα κτισμάτων
σε πυκνή διάταξη, ψηφιδωτά, ταφές και ρωμαϊκό λουτρό. Αξιόλογα γλυπτά της
ρωμαϊκής περιόδου, εποχής ακμής της πόλης, εκτίθενται άλλωστε στο Αρχαιολογικό
Μουσείο της Καλαμάτας. Το πλήθος των ευρημάτων οδήγησε στην κήρυξη του λόφου ως
αρχαιολογικού χώρου το 1981. Ο αρχαιολογικός χώρος αναοριοθετήθηκε το 2010
προκειμένου να συμπεριλάβει τόσο τον οικισμό του Πεταλιδίου, όπου έχουν
ανασκαφεί λείψανα της ρωμαϊκής πόλης, όσο και τη θαλάσσια περιοχή μπροστά από
τον οικισμό, όπου εντοπίζονται κατάλοιπα του αρχαίου λιμένα.
Η εκτεταμένη ανασκαφική έρευνα, που διενεργείται στο πλαίσιο του έργου από το
2014, έφερε στο φως εκτεταμένα τμήματα της αρχαίας πόλης σε καλή κατάσταση
διατήρησης. Κτισμένη με ισόδομο σύστημα, που θυμίζει τα τείχη της αρχαίας
Μεσσήνης, η οχύρωση της ακρόπολης περιβάλει τον λόφο «Κάστρο». Ένα τμήμα της
που ανασκάφηκε στο πλαίσιο των εργασιών για την κατασκευή του δρόμου ίσως
ταυτίζεται με την κεντρική πύλη. Το σωζόμενο ύψος του τείχους στο τμήμα αυτό
φτάνει τα 3,5 μ. Με βάση τα πρώτα ανασκαφικά δεδομένα, η οχύρωση μπορεί να
χρονολογηθεί από το τέλος του 4ου έως και τον 3ο/2ο αιώνα π.Χ. Έξω από τα τείχη
αποκαλύφθηκαν υστερορρωμαϊκά ταφικά μνημεία, ορισμένα εκ των οποίων διασώζονται
σε ύψος έως και 2 μ., καθώς και συστάδες τάφων. Στο εσωτερικό της ακρόπολης
έχουν ανασκαφεί οικίες ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων, σε πυκνή διάταξη,
ορισμένες από τις οποίες διαθέτουν ψηφιδωτά δάπεδα.
