Καλό και εποικοδομητικό χαρακτήρισε το Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ο ύπατος εκπρόσωπος Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ, εκφράζοντας μέσω Twitter, πλήρη αλληλεγγύη Ελλάδα και την Κύπρο, καλώντας την Τουρκία για άμεση αποκλιμάκωση και επιστροφή στο διάλογο.
Το έκτακτο Συμβούλιο όμως που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 14 Αυγούστου 2020 δεν κατέληξε σε κοινή δήλωση των «27». Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι δεν υπήρξε αποδοχή της Γερμανίας για τον άμεσο τερματισμό των ερευνητικών δραστηριοτήτων της Τουρκίας. Συνέπεια της γερμανικής στάσης η Ελλάδα δεν συνυπόγραψε δήλωση του Συμβουλίου για την Λευκορωσία.
Μετά το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων και τις συναντήσεις με τους Υπουργούς Εξωτερικών των ΗΠΑ, M. Pompeo και της Αυστρίας, A. Schallenberg, ο υπουργός Εξωτερικών κ. Νίκος Δένδιας δήλωσε: «Η σημερινή ημέρα υπήρξε ιδιαίτερα πυκνή και παραγωγική. Συναντήθηκα πριν από λίγη ώρα με τον Αμερικανό συνάδελφό μου, τον Υπουργό Εξωτερικών κ. Mike Pompeo. Η σαφής τοποθέτηση του State Department δεν επιτρέπει την παραμικρή παρερμηνεία. Είχα, λοιπόν, την ευκαιρία να τον ευχαριστήσω για αυτή την σαφή θέση του Υπουργείου του και της αμερικανικής πλευράς.
Του ανέπτυξα την κατάσταση που επικρατεί στην Ανατολική Μεσόγειο. Ως γνωστόν, η Τουρκία κλιμακώνει την παραβατική της συμπεριφορά. Επιδιώκει έτσι την επιβολή τετελεσμένων. Η Τουρκία στρατιωτικοποιεί την κατάσταση, εκθέτει με τον πιο προφανή τρόπο την έλλειψη νομικών επιχειρημάτων από την πλευρά της.
Τόνισα στον κ. Pompeo, όπως και στους Ευρωπαίους συνομιλητές μου, ότι η Τουρκία είναι η μόνη υπαίτια για την κλιμάκωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο και ότι οφείλει να αποχωρήσει άμεσα από την ελληνική υφαλοκρηπίδα.
Αυτό είναι απαρέγκλιτη προϋπόθεση ώστε να μπορέσουμε να έχουμε αποκλιμάκωση της κατάστασης. Αυτή τη θέση άλλωστε συμμερίζονται όλοι οι συνομιλητές μου και η θέση αυτή επιβεβαιώθηκε από το σημερινό έκτακτο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών.
Θέλω να πω ότι είμαι ικανοποιημένος από την καταδίκη της παράνομης τουρκικής συμπεριφοράς, είμαι ικανοποιημένος από τη συμπαράσταση που εξέφρασαν και πάλι οι εταίροι μας προς την Ελλάδα και την Κύπρο. Ο κατάλογος κυρώσεων που έχουμε ζητήσει από τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταρτίζεται. Θα αποτελέσει αντικείμενο της προσεχούς συζήτησής μας στο Βερολίνο στο τέλος του μήνα. Στόχος μας είναι να υπάρχει ένα έτοιμο εργαλείο στα χέρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης εάν χρειαστεί. Ένα εργαλείο που θα ωθήσει την Τουρκία να επανέλθει στο δρόμο της νομιμότητας και του Διεθνούς Δικαίου. Θέλω να πω ότι οι προσχηματικές εκκλήσεις της τουρκικής ηγεσίας για διάλογο καταρρίπτονται συνεχώς από τις απροκάλυπτες απειλές που πάντα τις συνοδεύουν.
Στο Συμβούλιο παρουσίασα με στοιχεία την ακριβή εικόνα της επιχειρησιακής κατάστασης στην περιοχή. Ώστε να διαπιστώσουν οι φίλοι και εταίροι μας τι αντιμετωπίζει η Ελλάδα.
Η Ελλάδα είναι μία χώρα φιλειρηνική. Επιλύει τα όποια ζητήματα μέσω του διαλόγου και με βάση το διεθνές δίκαιο. Οι πρόσφατες συμφωνίες με την Ιταλία και με την Αίγυπτο το αποδεικνύουν.
Παραμένουμε ανοιχτοί σε διάλογο και με την Τουρκία. Βεβαίως, όμως, όχι υπό το κράτος πίεσης και εκβιασμού. Διάλογος διεξάγεται υπό τους κανόνες του διεθνούς δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας. Και επί της μόνης πραγματικής μεταξύ μας διαφοράς. Όχι επί παντός του επιστητού.
Θέλω τέλος να ευχαριστήσω από εδώ από τη Βιέννη θερμά, ολόθερμα πρέπει να πω, το συνάδελφό μου, Αυστριακό Υπουργό Εξωτερικών, τον κ. Alexander Schallenberg. Βρήκα στη Βιέννη ευήκοον ους για τις ελληνικές απόψεις. Η άποψή μας εκφράστηκε με τον πιο καθαρό τρόπο και από την Αυστρία κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου Υπουργών που μόλις τελείωσε.»
Παράλληλα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δημοσίευσε τα κύρια αποτελέσματα του Συμβουλίου των υπουργών Εξωτερικών.
Συγκεκριμένα:
«Οι υπουργοί αντιμετωπίζουν τις πιεστικές καταστάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Λευκορωσία μετά τις προεδρικές εκλογές της 9ης Αυγούστου. Οι υπουργοί άγγιξαν επίσης τις καταστάσεις στο Λίβανο, τη Βενεζουέλα και τη Βολιβία.
Ανατολική Μεσόγειος
Οι υπουργοί συζήτησαν την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, μετά από σοβαρή επιδείνωση της κατάστασης ασφαλείας τις τελευταίες ημέρες. Επανέλαβαν την πλήρη αλληλεγγύη της ΕΕ με την Ελλάδα και την Κύπρο και επανέλαβαν ότι πρέπει να γίνονται σεβαστά τα κυρίαρχα δικαιώματα των κρατών μελών της ΕΕ. Η άμεση αποκλιμάκωση από την Τουρκία κρίθηκε κρίσιμη.
Οι Υπουργοί υπενθύμισαν τα αποτελέσματα του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της 13ης Ιουλίου. Επανέλαβαν την ισχυρή υποστήριξη των προσπαθειών του Ύπατου Εκπροσώπου για την αποκατάσταση του διαλόγου και τη διευκόλυνση της επανασύνδεσης με την Τουρκία. Ταυτόχρονα, ο Ύπατος Εκπρόσωπος πρόκειται να προετοιμάσει επιλογές για περαιτέρω κατάλληλα μέτρα σε περίπτωση που οι εντάσεις δεν μειωθούν.
Μια ευρύτερη συζήτηση για τις σχέσεις με την Τουρκία θα πραγματοποιηθεί αργότερα τον Αύγουστο, στο Gymnich.
Λευκορωσία
Οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ μίλησαν στις προεδρικές εκλογές της Λευκορωσίας που πραγματοποιήθηκαν στις 9 Αυγούστου.
Οι υπουργοί επανέλαβαν την επανειλημμένη έκκλησή τους προς τις αρχές της Λευκορωσίας να σταματήσουν τη δυσανάλογη και απαράδεκτη βία εναντίον ειρηνικών διαδηλωτών και να απελευθερώσουν εκείνους που κρατούνται. Κατά τη διάρκεια των συζητήσεών τους, οι υπουργοί έστειλαν ένα ισχυρό μήνυμα της υποστήριξης της ΕΕ στον πληθυσμό της Λευκορωσίας στην επιθυμία τους για δημοκρατική αλλαγή.
Οι Υπουργοί επανέλαβαν ότι οι εκλογές δεν ήταν ούτε ελεύθερες ούτε δίκαιες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρεί ότι τα αποτελέσματα έχουν παραποιηθεί και, ως εκ τούτου, δεν αποδέχεται τα αποτελέσματα των εκλογών, όπως παρουσιάστηκαν από την Κεντρική Εκλογική Επιτροπή της Λευκορωσίας. Ως εκ τούτου, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα υποβάλει στις αρχές της Λευκορωσίας πρόταση για υποστήριξη της ΕΕ για την καθιέρωση και διευκόλυνση του διαλόγου μεταξύ των πολιτικών αρχών, της αντιπολίτευσης και της ευρύτερης κοινωνίας για την επίλυση της τρέχουσας κρίσης.
Οι υπουργοί συμφώνησαν επίσης για την ανάγκη κύρωσης των υπευθύνων για βία, καταστολή και παραποίηση των εκλογικών αποτελεσμάτων. Οι εργασίες για πρόσθετες καταχωρίσεις στο υπάρχον πλαίσιο κυρώσεων για τη Λευκορωσία θα ξεκινήσουν αμέσως.
Οι υπουργοί συμφώνησαν να επανέλθουν στην επανεξέταση των σχέσεων ΕΕ-Λευκορωσίας κατά την προσεχή άτυπη συνάντησή τους στα τέλη Αυγούστου.
Άλλα αντικείμενα
Οι υπουργοί εξέτασαν την κατάσταση στο Λίβανο μετά την καταστροφική έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού στις 4 Αυγούστου. Ο Ύπατος Εκπρόσωπος και ο Επίτροπος Γειτονίας και Διεύρυνσης ενημέρωσαν τους υπουργούς σχετικά με τις ταχείες και ουσιαστικές προσπάθειες της ΕΕ να βοηθήσει τον Λίβανο.
Οι υπουργοί κάλυψαν την κατάσταση στη Βενεζουέλα, ιδίως το τρέχον αδιέξοδο στις επικείμενες νομοθετικές εκλογές. Ο Ύπατος Εκπρόσωπος Μπόρελ περιέγραψε τις επαφές του τις τελευταίες εβδομάδες με την κυβέρνηση Maduro και τις κύριες αντιπολιτευτικές ομάδες σχετικά με αυτό.
Οι υπουργοί εξέτασαν επίσης την κατάσταση στη Βολιβία, σημειώνοντας την ανάγκη ειρηνικού διαλόγου και για όλα τα μέρη να αναιρέσουν τις διαφορές τους και να δεσμευτούν για μια λύση που να αντιμετωπίζει τόσο τις ανησυχίες που σχετίζονται με το COVID-19 όσο και το δικαίωμα του λαού να ψηφίζει.»
