[χρόνος ανάγνωσης 2 λεπτά και 7 δευτ.]
Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) βρίσκεται στην καρδιά μιας σημαντικής εξέλιξης στην Ελλάδα, η οποία αναδεικνύει την περίπλοκη σχέση μεταξύ της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των εθνικών συνταγμάτων των κρατών μελών. Πρόσφατα, η EPPO στην Αθήνα διαβίβασε στη Βουλή των Ελλήνων πληροφορίες σχετικά με τη φερόμενη εμπλοκή δύο πρώην Υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σε ποινικά αδικήματα. Αυτή η ενέργεια φέρνει στο προσκήνιο το Άρθρο 86 του Ελληνικού Συντάγματος και τις επιπτώσεις του στην ικανότητα της EPPO να εκπληρώνει πλήρως την εντολή της.
Η Έρευνα της EPPO και η Σύνδεση με το Άρθρο 86
Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία διεξάγει έρευνα για ένα φερόμενο οργανωμένο σχέδιο απάτης που αφορά γεωργικά κεφάλαια της ΕΕ και διαφθορά, στο οποίο εμπλέκονται δημόσιοι υπάλληλοι του Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ). Κατά τη διάρκεια αυτής της έρευνας, προέκυψαν πληροφορίες σχετικά με την πιθανή εμπλοκή δύο πρώην υπουργών στην υποβοήθηση και υποκίνηση υπεξαίρεσης (κατάχρησης εμπιστοσύνης) γεωργικών κονδυλίων της ΕΕ κατά την άσκηση των επίσημων καθηκόντων τους.
Εδώ ακριβώς τίθεται το ζήτημα του Άρθρου 86 του Ελληνικού Συντάγματος. Σύμφωνα με αυτό το άρθρο, εάν κατά τη διάρκεια μιας έρευνας προκύψουν στοιχεία που σχετίζονται με αδικήματα που διέπραξαν Υπουργοί κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, αυτά πρέπει να διαβιβάζονται άμεσα στη Βουλή των Ελλήνων. Αυτό ισχύει ακόμη και αν οι υπουργοί έχουν έκτοτε αποχωρήσει από τη θέση τους.
Οι Επιπτώσεις στην Αρμοδιότητα της EPPO
Η ελληνική νομοθεσία, όπως καθορίζεται από το Άρθρο 86, αναγκάζει την EPPO να διακόψει την εν εξελίξει έρευνά της όσον αφορά την πιθανή ποινική ευθύνη των μελών της ελληνικής κυβέρνησης. Ουσιαστικά, περιορίζει την αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας να διερευνά και να ασκεί δίωξη κατά εν ενεργεία ή πρώην μελών της ελληνικής κυβέρνησης.
Αυτό δημιουργεί μια σαφή αντίφαση με τον κανονισμό για την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, ο οποίος έχει σχεδιαστεί για να διασφαλίζει την αποτελεσματική προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ. Η EPPO, αν και όφειλε να συμμορφωθεί με την ισχύουσα εθνική νομοθεσία, θεωρεί ότι αυτή η κατάσταση περιορίζει τη δυνατότητά της να εκπληρώσει πλήρως την αποστολή της.
Η Στάση της ΕΕ και η Σύγκρουση Νομοθεσιών
Δεδομένου ότι πρόκειται για ένα ζήτημα συμβατότητας μεταξύ της ενωσιακής και της εθνικής νομοθεσίας, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έχει ήδη αναφέρει το θέμα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτή η αναφορά υπογραμμίζει την ευρύτερη συζήτηση σχετικά με την υπεροχή του ενωσιακού δικαίου έναντι του εθνικού δικαίου σε τομείς που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της ΕΕ.
Η περίπτωση αυτή αναδεικνύει την πρόκληση της διασφάλισης της αποτελεσματικής επιβολής του νόμου σε διασυνοριακές υποθέσεις διαφθοράς που αφορούν ευρωπαϊκά κεφάλαια, όταν οι εθνικές συνταγματικές διατάξεις θέτουν περιορισμούς στις αρμοδιότητες των υπερεθνικών οργάνων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλείται τώρα να εξετάσει αυτή την κατάσταση και να αξιολογήσει πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτή η ασυμβατότητα προς όφελος της αποτελεσματικής λειτουργίας της EPPO.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τις αρχές του κράτους δικαίου, όλα τα εμπλεκόμενα πρόσωπα θεωρούνται αθώα μέχρι αποδείξεως του εναντίου τους ενώπιον των αρμόδιων ελληνικών δικαστηρίων.
Τι Μπορεί να Σημαίνει Αυτό για το Μέλλον;
Η υπόθεση αυτή θα μπορούσε να αποτελέσει ένα προηγούμενο για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται παρόμοια ζητήματα σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ. Θα μπορούσε να οδηγήσει σε συζητήσεις για την ανάγκη εναρμόνισης των εθνικών νομοθεσιών με τις απαιτήσεις του ενωσιακού δικαίου, ειδικά σε θέματα καταπολέμησης της απάτης και της διαφθοράς που πλήττουν τον προϋπολογισμό της ΕΕ.
Η έκβαση αυτής της κατάστασης θα είναι κρίσιμη για την περαιτέρω ενίσχυση του ρόλου της EPPO ως ανεξάρτητου οργάνου για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης.
