Τον
έλεγχο της παγκόσμιας επιχειρηματικής δράσης προσπαθεί να έχει το Διεθνές Νομισματικό
Ταμείο (ΔΝΤ) με εργαλειοθήκη φορολογικές μεταρρυθμίσεις σε διεθνή επίπεδο. Συγκεκριμένα
σε έκθεση της εκτελεστικής επιτροπής του ΔΝΤ με τίτλο «Εταιρική φορολογία στην
παγκόσμια οικονομία» αναφέρεται: «Στις 21 Φεβρουαρίου 2019, η Εκτελεστική
Επιτροπή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) συζήτησε ένα έγγραφο με το
οποίο εκθέτει τη σημερινή κατάσταση των διεθνών συμφωνιών φορολογίας
εισοδήματος εταιρειών.
Το έντυπο πολιτικής «Εταιρική Φορολογία στην Παγκόσμια Οικονομία» εξετάζει τις
επιλογές που έχουν προταθεί για τη μελλοντική ανάπτυξή τους,
συμπεριλαμβανομένων αρκετών από αυτές που εξετάζονται τώρα σε παγκόσμια φόρα
και λαμβάνοντας υπόψη τη συμβολή του Ταμείου στις συζητήσεις και τις
διαδικασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη.
Το ΔΝΤ δεν αποτελεί πρότυπο όργανο ρύθμισης σε αυτόν τον τομέα. Οι εντατικές
συζητήσεις σχετικά με ενδεχόμενες αλλαγές στο διεθνές φορολογικό σύστημα
βρίσκονται στο στάδιο της εφαρμογής στο πλαίσιο της ενσωμάτωσης της βασικής
διάβρωσης και της μετατόπισης των κερδών (BEPS) / ΟΟΣΑ και το έγγραφο
προορίζεται να συμπληρώσει αυτή την εργασία, αντανακλώντας τη σαφή συμβολή της
ευρείας συμμετοχής του ΔΝΤ, την εντολή, την εμπειρογνωμοσύνη και τη θέση που
πρέπει να καταβάλει για την οικοδόμηση ικανοτήτων.
Το έγγραφο βασίζεται σε μια προηγούμενη ανάλυση του ΔΝΤ (2014), η οποία
υπογράμμισε τη μακροοικονομικότητα των διεθνών φορολογικών ρυθμίσεων για τις
εταιρείες, τη σημασία των διασυνοριακών επιπτώσεων στην ανάλυση της
μεταρρύθμισης του εταιρικού φόρου και της ιδιαίτερης ευπάθειας των χωρών
χαμηλού εισοδήματος στις δραστηριότητες μετατόπισης κερδών. Το έγγραφο που
συζητήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου συνεχίζει αυτά τα θέματα. Παρέχει μια ενημέρωση
για το τι έχει επιτευχθεί, μια αναφορά για τις εναπομένουσες προκλήσεις και μια
επισκόπηση υψηλού επιπέδου για βασικές οικονομικές πτυχές και συνέπειες
εναλλακτικών σχεδίων, ορισμένα από τα οποία βρίσκονται τώρα υπό συζήτηση.
Τέλος, υπογραμμίζει τη σημασία της πλήρους συνεκπαίδευσης στον τομέα αυτό και
αντικατοπτρίζει τον υποστηρικτικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει το Ταμείο
στο πλαίσιο αυτό.
Το έγγραφο επισημαίνει τις σημαντικές θετικές εξελίξεις που σημειώθηκαν μετά
την συζήτηση του προηγούμενου εγγράφου, συμπεριλαμβανομένου του έργου G20 /
OECD BEPS και της επέκτασης του σώματος του ΟΟΣΑ για την επίτευξη συναίνεσης
γύρω από αυτά τα ζητήματα ώστε να συμπεριληφθούν πάνω από 125 χώρες στο νέο
Περιεκτικό Πλαίσιο. Επισημαίνει, ωστόσο, ότι εξακολουθούν να υπάρχουν ζητήματα
στις συνεχιζόμενες ευκαιρίες για τη μετατόπιση των κερδών και ότι οι ανησυχίες
σχετικά με τον φορολογικό ανταγωνισμό και, πιο θεμελιωδώς, την κατανομή των
δικαιωμάτων φορολόγησης μεταξύ των χωρών αποτελούν τώρα το κύριο θέμα της
συζήτησης στο πλαίσιο της ένταξης.
Το έγγραφο δεν εγκρίνει συγκεκριμένες προτάσεις για διεθνή φορολογική
μεταρρύθμιση. Αναγνωρίζει ότι οι απόψεις διαφέρουν ευρέως. Αντίθετα, το έγγραφο
εντοπίζει και συζητά πιθανά κριτήρια βάσει των οποίων μπορούν να αξιολογηθούν
εναλλακτικές λύσεις – με ιδιαίτερη προσοχή στις συνθήκες των αναπτυσσόμενων
χωρών – και παρέχει κάποια εμπειρική ανάλυση για τη στήριξη των συζητήσεων.
Το έγγραφο τονίζει την ανάγκη να διατηρηθεί και να αξιοποιηθεί η πρόοδος που
σημειώθηκε στα διεθνή φορολογικά θέματα που έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια
και από ορισμένες απόψεις φαίνεται πλέον ότι βρίσκεται υπό πίεση. Θεωρεί τον
υποστηρικτικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει το Ταμείο στο πλαίσιο αυτό,
μεταξύ άλλων χρησιμοποιώντας τη δημιουργία ικανοτήτων έργο της να ενημερώσει
την τυπική ρύθμιση που άλλοι οδηγούν, και τονίζει τη σημασία της συνεργασίας
μεταξύ των διεθνών οργανισμών που δραστηριοποιούνται σε αυτόν τον τομέα, μεταξύ
άλλων μέσω της Πλατφόρμας για Συνεργασία στον Φόρο.
Αξιολόγηση της Εκτελεστικής Επιτροπής
Οι Εκτελεστικοί Διοικητικοί Σύμβουλοι εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την
ευκαιρία να αξιολογηθούν οι πρόσφατες εξελίξεις στις διεθνείς πτυχές της
φορολογίας εταιρειών και πρότειναν προκαταρκτικές παρατηρήσεις επί εναλλακτικών
προτάσεων που συζητούνται σήμερα. Αναγνώρισαν τη σημασία αυτών των ζητημάτων σε
όλα τα μέλη του Ταμείου στις προσπάθειές τους να αυξήσουν τα έσοδα με
αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο και τις δυνατότητες σημαντικών διασυνοριακών
συνεπειών.
Οι Διευθυντές χαιρέτισαν τη σημαντική πρόοδο που σημειώθηκε στην αντιμετώπιση
της φοροδιαφυγής των εταιρειών και στην ενίσχυση της πολυμερούς συνεργασίας,
κυρίως μέσω του σχεδίου G-20 / OECD για τη διάβρωση και τη μετατόπιση των
κερδών βάσης και του πλαισίου ενσωμάτωσης που έχει διευρύνει το πεδίο
συνεργασίας σε πολλές χώρες που δεν είναι μέλη του ΟΟΣΑ. Ταυτόχρονα, σημείωσαν
ότι εξακολουθούν να υπάρχουν ελλείψεις στο ισχύον διεθνές φορολογικό καθεστώς
και ότι πολλές χώρες αντιμετωπίζουν πιέσεις για την εισαγωγή μονομερούς δράσης.
Οι διευθυντές συμφώνησαν ότι πρέπει να γίνουν πολλά για την εξεύρεση βιώσιμων
παγκόσμιων λύσεων, στηριζόμενες στην πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι στιγμής
για την εξασφάλιση δίκαιης συμπεριφοράς και ευρείας συναίνεσης, αν και οι
απόψεις τους διαφέρουν ως προς την έκταση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων και τον
ρόλο των αρμόδιων φορέων.
Ως σημαντικό στοιχείο της τρέχουσας συζήτησης, οι διευθυντές χαιρέτισαν τη
συζήτηση σχετικά με τις φορολογικές προκλήσεις που συνδέονται με την
ψηφιοποίηση. Αναγνώρισαν ότι αυτό είναι ένα δύσκολο ζήτημα, τεχνικά και
πολιτικά, και ότι οι απόψεις για το αν απαιτείται ειδική θεραπεία και, εάν ναι,
με ποια μορφή, εξακολουθούν να διαφέρουν ευρέως. Μακροπρόθεσμα, ορισμένοι
διευθυντές έκριναν ότι δεν θα ήταν επιθυμητό ή εφικτό να σχεδιαστούν
εναλλακτικές λύσεις. Οι Διευθυντές εξέφρασαν την προσδοκία τους για την τελική
έκθεση του ΟΟΣΑ προς την Ομάδα των 20 το 2020, η οποία θα μπορούσε να
χρησιμεύσει ως βάση για μια συνεργατική προσέγγιση προς τα εμπρός.
Οι διευθυντές σημείωσαν άλλες προκλήσεις που δεν έχουν ακόμη αντιμετωπιστεί
πλήρως. Εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την έμφαση που δόθηκε στο έγγραφο
σχετικά με τη μετατόπιση των κερδών, το οποίο αποτελεί ιδιαίτερη μέριμνα για
τις αναπτυσσόμενες χώρες. Επίσης, επεσήμαναν τις ζημίες που προκάλεσε ο
συνεχιζόμενος επιζήμιος φορολογικός ανταγωνισμός, συμπεριλαμβανομένου του
κινδύνου εξαντλήσεως, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα τη σημασία του σεβασμού της
εθνικής κυριαρχίας στα φορολογικά θέματα. Ορισμένοι διευθυντές έκριναν ότι
πρέπει επίσης να αναγνωριστούν τα οφέλη από τον δίκαιο φορολογικό ανταγωνισμό.
Οι διευθυντές σημείωσαν ότι οι απόψεις σχετικά με τα σχετικά πλεονεκτήματα των
εναλλακτικών προτάσεων μεταρρύθμισης ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό. Τόνισαν ότι
πολλά εξαρτώνται όχι μόνο από τις λεπτομέρειες των συγκεκριμένων προτάσεων και
από την εφαρμογή τους, αλλά και από τη σχετική σημασία που αποδίδεται στα διάφορα
κριτήρια αξιολόγησης. Σημειώνοντας την πρόχειρη φύση της αξιολόγησης του
προσωπικού, οι Διευθυντές τόνισαν ότι πρέπει να ερμηνεύονται και να
διαβιβάζονται με προσοχή. Ενώ οι Διευθυντές έκριναν ότι είναι πολύ νωρίς για να
υποστηρίξουν κάποια από τις συγκεκριμένες εναλλακτικές λύσεις, βρήκαν τη
συζήτηση χρήσιμο αναλυτικό συμπλήρωμα στις υπάρχουσες συζητήσεις. Συγκεκριμένα,
πολλοί Διευθυντές είδαν το όφελος από την ελάχιστη φορολογία στην αντιμετώπιση
των επιβλαβών πρακτικών φοροαποφυγής και αλλαγής κερδών. Οι Διευθυντές τόνισαν
ότι, για την καλύτερη ενημέρωση της τρέχουσας συζήτησης.
Οι διευθυντές υπογράμμισαν την ανάγκη για μια διαδικασία χωρίς αποκλεισμούς για
τη συζήτηση της διεθνούς φορολογίας, ιδίως καθώς συζητούνται θεμελιώδη ζητήματα
στην κατανομή των δικαιωμάτων φορολόγησης. Πολλοί διευθυντές θεώρησαν ότι οι
τρέχουσες ρυθμίσεις διακυβέρνησης, με τον ΟΟΣΑ ως κεντρικό όργανο και ρυθμιστή
προτύπων και υποστηριζόμενες από το Περιεκτικό Πλαίσιο, είναι σε γενικές
γραμμές κατάλληλες. Ταυτόχρονα, πολλοί διευθυντές είδαν περιθώρια για
βελτιώσεις, συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης της εκπροσώπησης των
αναπτυσσόμενων χωρών και των χωρών με χαμηλό εισόδημα στη διαδικασία λήψης
αποφάσεων.
Οι Διευθυντές τόνισαν τον σημαντικό ρόλο του Ταμείου στον τομέα της διεθνούς
φορολογίας εταιρειών, εστιάζοντας στην καθολική συμμετοχή του, τη
μακροοικονομική του προοπτική και την αναλυτική εμπειρογνωμοσύνη. Τόνισαν
ιδιαίτερα την αξία των συμβουλών του Ταμείου και την εκτεταμένη ανάπτυξη
ικανοτήτων, βοηθώντας τις χώρες μέλη να εφαρμόσουν τις βέλτιστες πρακτικές για
τη φορολογική πολιτική και τη διοίκηση. Αν και αναγνωρίζει ότι το Ταμείο δεν
αποτελεί όργανο που καθορίζει πρότυπα για τη διεθνή φορολογία, σημείωσε ότι το
Ταμείο είναι σε θέση να διεξάγει οικονομικές αναλύσεις σχετικά με τις
επιπτώσεις πιθανών αλλαγών τόσο εντός όσο και μεταξύ των χωρών, καθώς και να
διασφαλίσει ότι οι επιπτώσεις τους αναπτυσσόμενες χώρες. Στο πλαίσιο αυτό, οι
περισσότεροι σύμβουλοι υποστήριξαν έναν πιο ενεργό ρόλο για το Ταμείο στην
παροχή αναλυτικής συμβολής, επηρεάζοντας τη συζήτηση, και την ευρύτερη
συνεργασία. Ορισμένοι διευθυντές τόνισαν ότι οι προσπάθειες για τη γεφύρωση των
κενών δεδομένων θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τα θέματα εμπιστευτικότητας και
την περιορισμένη ικανότητα σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες.
Οι Διευθυντές υπογράμμισαν τη σημασία της συνεχιζόμενης στενής συνεργασίας με
τον ΟΟΣΑ και άλλους διεθνείς οργανισμούς που δραστηριοποιούνται σε αυτόν τον
τομέα, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το έργο του Ταμείου παραμένει
συμπληρωματικό και αποφεύγει την αλληλεπικάλυψη με αυτό των άλλων. Σημείωσαν
ότι η πλατφόρμα για τη συνεργασία στον τομέα του φόρου παρέχει ένα χρήσιμο
πλαίσιο για τη συγκέντρωση του ΔΝΤ, του ΟΟΣΑ, του ΟΗΕ και της Παγκόσμιας
Τράπεζας και θα μπορούσε να συνεχίσει να διαδραματίζει ενεργό ρόλο στην
υποστήριξη του διεθνούς φορολογικού συντονισμού.»