Το όνειρο του Καρόλου

Του Σωκράτη Αργύρη

Η φράση του Φρόυντ ότι «το όνειρο είναι η βασιλική οδός για το ασυνείδητο», του είχε μείνει καρφωμένη στο μυαλό του από την πρώτη στιγμή που την άκουσε. Γιατί γνώριζε ότι ο Φρόυντ με την αποκρυπτογράφηση του ονείρου οδηγείται, στην ανακάλυψη των σημαντικών προταγμάτων της θεωρίας του, που κάνουν για πρώτη φορά την εμφάνισή τους μέσα στις σελίδες της «Ερμηνείας των ονείρων»: το οιδιπόδειο σύμπλεγμα, το ασυνείδητο, η νεύρωση κ.ά. Γιατί πλέον το όνειρο δεν θα μπορούσε να αποδοθεί σε έναν μονοσήμαντο παράγοντα, όπως ένα σωματικό, ένα αντιληπτικό ερέθισμα ή μια έγνοια της ημέρας. Για τη γένεση του έχει συμβάλει ένα πλήθος ετερογενών παραγόντων μέσα στην απαράμιλλη διαπλοκή της περιώνυμης «εργασίας του ονείρου», που πίσω της, βέβαια, η φροϋδική ενόραση θα εντοπίσει, την ασυνείδητη επιθυμία. Ήξερε όπως έγραφε ο Φρόιντ ότι:
«[…] δεν υπάρχουν αδιάφορα διεγερτικά ονείρων, άρα ούτε και αθώα όνειρα.
… Οτιδήποτε άλλο ονειρευόμαστε μπορεί να αναγνωριστεί ξεκάθαρα ως ψυχικώς σημαντικό ή παραμορφωμένο, και τότε πρέπει να αποτιμηθεί μόνο αφότου τελειώσει η ερμηνεία του ονείρου, οπότε θα αποδειχθεί πάλι σημαντικό. Το όνειρο δεν καταγίνεται με ασημαντότητες δεν αφήνουμε το τιποτένιο να διαταράξει τον ύπνο μας. Τα δήθεν άδολα όνειρα αποδεικνύονται φοβερά, αν μπούμε στον κόπο να τα ερμηνεύσουμε …».
          Αυτά σκεφτόταν ο Κάρολος, ως νέος βασιλιάς του Ηνωμένου Βασιλείου, γιατί την παραμονή της κηδείας της μητέρας του είχε δει ένα παράξενο όνειρο.
Είδε ότι η κηδεία γινόταν σε ένα άλλο κοιμητήριο του Λονδίνου, στο Χάϊγκεϊτ, όπου ο τάφος της δεν θα ήταν στη βασιλική κρύπτη στο παρεκκλήσι του πύργου του Γουίνσδορ, αλλά δίπλα στο μνήμα του Καρλ Μαρξ. Εκεί δεν ήταν οι 2.000 επίσημοι καλεσμένοι αλλά ήταν μόνο παρόντες ο Ενγκελς, οι δύο κόρες του Μαρξ, η Ελέανορ (ήταν σύζυγος του Hippolyte Lissagaray, δημοσιογράφος που ήταν μέλος της Παρισινής Κομμούνας, ο οποίος έχει γράψει το κλασικό έργο «Η Κομμούνα του 1871») και η Λάουρα, οι δύο Γάλλοι γαμπροί του Μαρξ- ο Σαρλ Λονγκέ, που είχε πάρει την κόρη του Τζένη (που είχε φύγει από την ζωή 3 μήνες πριν) και ο Πωλ Λαφάργκ, ο σύζυγος της Λάουρα, που είχαν λάβει μέρος στην Κομμούνα του Παρισιού. Ήταν εκεί ο Γουίλχελμ Λίμπνεχτ, ιδρυτής και ηγέτης του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας, ο Φρίντριχ Λέσνερ, καταδικασμένος σε τρία χρόνια φυλάκισης στη δίκη κατά των κομμουνιστών το 1852 στην Κολωνία, ο Γκέοργκ Λόχνερ, παλιό μέλος της κομμουνιστικής Λίγκας και ο Καρλ Σορλέμερ, καθηγητής Χημείας στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ και επαναστάτης στο Μπάντεν κατά τη διάρκεια των εξεγέρσεων του 1848.
          Εκεί ήταν και η οικονόμος του Μαρξ, η Χέλεν Ντέμουθ, με την οποία ο Μαρξ είχε αποκτήσει έναν γιο. Ήταν και ο Ρέι Λάνκεστερ, ένας τριανταεξάχρονος εξελικτικός βιολόγος και μαθητής του Δαρβίνου, ένας συντηρητικός επιστήμονας, που ο Μαρξ τον συμβουλευόταν για τον καρκίνο του στήθους που είχε η γυναίκα του Τζένυ.
          Εκεί αντί για επικήδειο για την βασίλισσα άκουγε τον Ένγκελς να λέει μεταξύ άλλων: «Ακριβώς όπως ο Δαρβίνος ανακάλυψε το νομό της εξέλιξης της οργανικής φύσης, έτσι και ο Μαρξ ανακάλυψε την εξέλιξη της ανθρώπινης Ιστορίας: το απλό, μέχρι τώρα συγκαλυμμένο από τα ιδεολογικά επιστρώματα, γεγονός, ότι οι άνθρωποι πρέπει πριν από όλα να φάνε, να πιούν, να στεγαστούν και να ντυθούν, πριν μπορέσουν να ασχοληθούν με την πολιτική, την επιστήμη, την τέχνη, τη θρησκεία κ.τ.λ., ότι γι’ αυτό η παραγωγή των άμεσων υλικών μέσων συντήρησης και κατά συνεπεία η εκάστοτε βαθμίδα της οικονομικής εξέλιξης που έχει επιτευχθεί από έναν συγκεκριμένο λαό ή κατά τη διάρκεια μιας συγκεκριμένης εποχής, διαμορφώνουν το θεμέλιο, απ’ όπου αναδύθηκαν και εξελίχθηκαν οι κρατικοί θεσμοί, οι αντιλήψεις για το δίκαιο, την τέχνη, ακόμα και οι θρησκευτικές παραστάσεις, των ανθρώπων αυτής της εποχής, τη βάση απ’ όπου επομένως, και κάτω από το φως της οποίας, πρέπει να εξηγηθούν, και όχι αντίστροφα, όπως γινόταν μέχρι τώρα.»
          Μετά πήρε τον λόγο ο Πωλ Λαφάργκ όπου διάβασε ένα ποίημα του Αντίπατρου, έλληνα ποιητή της εποχής του Κικέρωνα, ο οποίος χαιρετίζει την επινόηση του νερόμυλου λέγοντας ότι αυτό θα απελευθερώσει τις δούλες από το άλεσμα των σιτηρών δηλαδή η τεχνολογία θα βοηθούσε τους εργαζόμενους να έχουν ελεύθερο χρόνο: «Ξεκουράστε το χέρι που γυρνάει τον μύλο, μυλωνούδες, και κοιμηθείτε ήσυχα! Ας λαλεί μάταια ο πετεινός πως ξημερώνει! Η Δήμητρα έβαλε τις νύμφες να κάνουν τη δουλειά των δούλων! Νάτες! Πηδούν ανάλαφρα στη ρόδα! Να ο άξονας με τις αχτίνες! Περιστρέφεται τρίζοντας και γυρνάει τη βαριά μυλόπετρα! Ας ζήσουμε όπως ζούσαν οι πατέρες μας κι ας απολαύσουμε τεμπέλικα τα δώρα της Θεάς!»
          Ενώ ο Σαρλ Λονγκέ θυμήθηκε ένα κείμενο – ανάλυση του Μαρξ από την Εφημερίδα του Ρήνου, που ήταν για την υπεράσπιση των φτωχών πληθυσμών στο εθιμοτυπικό δικαίωμά τους να μαζεύουν ξύλα για να ζεσταθούν το χειμώνα, να βάλουν φωτιά να μαγειρέψουν κ.λπ., από δασικές εκτάσεις. Η πρωσική τότε κυβέρνηση είχε ψηφίσει νόμο απαγόρευσης αυτής της πρακτικής, χαρακτηρίζοντάς την ως «κλοπή».  
          Μέσα του θυμήθηκε ότι η βασιλική του οικογένεια δεν είναι τίποτα άλλο παρά Γερμανοί, από τον Οίκο του Ανόβερου, που άλλαξαν το όνομα του Οίκου τους σε Γουίνσδορ, στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο για να μη προκαλέσουν τα αντιγερμανικά αισθήματα των Βρετανών.
          Από το διπλανό μνήμα  που ήταν του Χέρμπερτ Σπένσερ, όχι συγγενής της πρώτης του συζύγου της Νταϊάνας Σπένσερ, αλλά του φιλοσόφου της Βικτωριανής εποχής, που η Βικτωρία ήταν η τελευταία βασίλισσα που κράτησε τον γερμανικό τίτλο της,  να λέει κι αυτός την γνωστή ρήση του: Οι παλιές μορφές διακυβέρνησης, τελικά γίνονται τόσο καταπιεστικές, γι’ αυτό πρέπει ν’ αποτραπούν, ακόμα και με κίνδυνο της κυριαρχίας του τρόμου.
          Από ένα άλλο διπλανό μνήμα είχε σηκωθεί ο εφευρέτης Μάικλ Φάραντεϊ, που είχε κατασκευάσει την πρώτη ηλεκτρική μηχανή και του υπενθύμισε πώς ζει από τους φόρους, γιατί όταν ζήτησε την υποστήριξη του τότε βρετανού πρωθυπουργού Γκλάντστον στην ερώτηση του
– Σε τι μπορεί να χρησιμεύσει;
Απάντησε:  
– Κάποια μέρα θα μπορέσεις να τη φορολογήσεις!
Η Καμίλα δίπλα του τον άκουσε να παραμιλά στον ύπνο του, επηρεασμένος από το όνειρο που έβλεπε και να λέει:
Το πρώτο πράγμα που θα κάνω ως Κάρολος να αλλάξω τα λόγια του βασιλικού θυρεού και αντί της φράσης: Honi soit qui mal y pense  «Ντροπή του, όποιος σκεφτεί βρώμικα γι’ αυτό» και Dieu et mon Droit «Ο Θεός και το δικαίωμα μου» [στον Γαλλικό θρόνο], αφού ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος που την καθιέρωσε είναι θαμμένος στη Γαλλία, να βάλω την φράση από τον Σκωτική εκδοχή του θυρεού: «Nemo me impune lacessit». Που σημαίνει: «Ουδείς με προσβάλλει δίχως να μείνει ατιμώρητος».

mail